ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ, Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ, Ευαγγ. Ανάγνωσμα: Λουκ. 1, 24-38 (25-3-2012)

Φιλίππου Φιλίππου, θεολόγου

Πρωτότυπο Κείμενο

Εν ταις ημέραις εκείναις συνέλαβεν Ελισάβετ η γυνή Ζαχαρίου, και περιέκρυβεν εαυτήν μήνας πέντε, λέγουσα ότι ούτω μοι πεποίηκεν ο Κύριος εν ημέραις αις επείδεν αφελείν το όνειδος μου εν ανθρώποις. Εν δε τω μηνί τω έκτω απεστάλη ο άγγελος Γαβριήλ υπό του Θεού εις πόλιν της Γαλιλαίας, η όνομα Ναζαρέτ, πρός παρθένον μεμνηστευμένην ανδρί, ω όνομα Ιωσήφ, εξ οίκου Δαυίδ, και το όνομα της παρθένου Μαριάμ. Και εισελθών ο άγγελος πρός αυτήν είπε˙ Χαίρε κεχαριτωμένη˙ ο Κύριος μετά σου˙ ευλογημένη συ εν γυναιξίν. Η δε ιδούσα διεταράχθη επί τω λόγω αυτού, και διελογίζετο ποταπός είη ο ασπασμός αύτος. Και είπεν ο άγγελος αυτή˙ Μη φοβού, Μαριάμ˙ ευρές γάρ χάριν παρά τω Θεώ. Και ιδού συλλήψη εν γαστρί και τέξη υιόν, και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν. Ούτος έσται μέγας και υιός υψίστου κληθήσεται, και δώσει αυτώ Κύριος ο Θεός τον θρόνον Δαυίδ του πατρός αυτού, και βασιλεύσει επί τον οίκον Ιακώβ εις τους αιώνας, και της βασιλείας αυτού ουκ έσται τέλος. Είπε δε Μαριάμ πρός τον άγγελον˙ Πως έσται μοι τούτο, επεί άνδρα ου γινώσκω; Και αποκριθείς ο άγγελος είπεν αυτή˙ Πνεύμα Άγιον επελεύσεται επί σε και δύναμις υψίστου επισκιάσει σοι˙ διό και το γεννώμενον άγιον κληθήσεται Υιός Θεού. Και ιδού Ελισάβετ η συγγενής σου και αυτή συνειληφυία υιόν εν γήρει αυτής, και ούτος μην έκτος εστίν αυτή τη καλουμένη στείρα˙ οτι ουκ αδυνατήσει παρά τω Θεώ παν ρήμα. Είπε δε Μαριάμ˙ Ιδού η δούλη Κυρίου˙ γένοιτό μοι κατά το ρημά σου. Και απήλθεν απ’ αυτής ο άγγελος.

Απόδοση στη νεοελληνική

Εκείνες τις μέρες, η Ελισάβετ, η γυναίκα του Ζαχαρία, έμεινε έγκυος. Έκρυβε όμως την εγκυμοσύνη της για πέντε μήνες και έλεγε: «Ο Θεός είδε τη στενοχώρια μου και φρόντισε να με απαλλάξει από την ντροπή που ένιωθα μπροστά στους ανθρώπους για την ατεκνία μου». Τον έκτο μήνα της εγκυμοσύνης της Ελισάβετ, ο Θεός έστειλε τον άγγελο Γαβριήλ στην πόλη της Γαλιλαίας Ναζαρετ, σε μια παρθένο, που ήταν αρραβωνιασμένη με κάποιον που λεγόταν Ιωσήφ και προερχόταν από τη γενιά του Δαβίδ. Η παρθένος λεγόταν Μαριάμ. Παρουσιάστηκε, λοιπόν, σ’ αυτήν ο άγγελος και της είπε: «Χαίρε εσύ, η προικισμένη με τη χάρη του Θεού! Ο Κύριος είναι μαζί σου. Ευλογημένη απ’ τον Θεό είσαι εσύ περισσότερο απ’ όλες τις γυναίκες». Εκείνη μόλις τον είδε ταράχτηκε με τα λόγια του και προσπαθούσε να εξηγήσει τι σήμαινε ο χαιρετισμός αυτός. Ο άγγελος της είπε: «Μη φοβάσαι, Μαριάμ, ο Θεός σου έδωσε τη χάρη του˙ θα μείνεις έγκυος, θα γεννήσεις γιο και θα τον ονομάσεις Ιησού. Αυτός θα γίνει μέγας και θα ονομαστεί Υιός του Υψίστου. Σ’ αυτόν θα δώσει ο Κύριος ο Θεός τον θρόνο του Δαβίδ, του προπάτορα του. Θα βασιλέψει για πάντα στους απογόνους του Ιακώβ και η βασιλεία του δεν θα έχει τέλος». Η Μαριάμ τότε ρώτησε τον άγγελο: «Πώς θα μου συμβεί αυτό, αφού εγώ δεν έχω συζυγικές σχέσεις με κανέναν άνδρα;» Ο άγγελος της απάντησε: «Το Άγιο Πνεύμα θα έρθει επάνω σου και θα σε καλύψει η δύναμη του Θεού˙ γι’ αυτό και το άγιο παιδί που θα γεννήσεις θα ονομαστεί Υιός Θεού. Μάθε ακόμη ότι η συγγενής σου Ελισάβετ συνέλαβε γιο στα γηρατειά της˙ έτσι, αυτή που την αποκαλούσαν στείρα, τώρα βρίσκεται στον έκτο μήνα της εγκυμοσύνης. Για τον Θεό τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο». Η Μαριάμ τότε είπε: «Είμαι μια δούλη του Κυρίου˙ ας γίνει το θέλημα του σ’ εμένα όπως μου το είπες». Κι έφυγε από αυτήν ο άγγελος.

Σχολιασμός

Τέταρτη Κυριακή των Νηστειών σήμερα, η οποία φέτος συμπίπτει με την εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Γι’ αυτό και τα αγιογραφικά αναγνώσματα της θείας Λειτουργίας είναι τα της εορτής. Το ευαγγελικό ανάγνωσμα είναι ειλημμένο από το πρώτο κεφάλαιο του κατά Λουκάν ευαγγελίου, όπου η παραστατική διήγηση του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Τον έκτο μήνα της εγκυμοσύνης της Ελισάβετ ο Θεός έστειλε τον αρχάγγελο Γαβριήλ να φέρει στην Παρθένο Μαριάμ το μήνυμα της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους. Η Μαριάμ ήταν αρραβωνιασμένη με τον Ιωσήφ που προερχόταν από την γενιά του Δαβίδ και κατοικούσαν σε μια μικρή πόλη της Γαλιλαίας, τη Ναζαρέτ.

Εκεί εμφανίστηκε σ’ αυτήν ο άγγελος και της είπε: «Χαίρε κεχαριτωμένη ο Κύριος μετά σου˙ ευλογημένη συ εν γυναιξί». Χαίρε εσύ που είσαι προικισμένη με τη χάρη του Θεού! Ο Κύριος είναι μαζί σου. Είσαι ευλογημένη από το Θεό περισσότερο από όλες τις γυναίκες. Η Παρθένος ταράχτηκε από αυτό που ζούσε και προσπαθούσε να εξηγήσει αυτά που της είπε ο άγγελος. Ο άγγελος συνεχίζοντας της λέει να μη φοβάται γιατί ο Θεός της έδωσε τη χάρη του, θα μείνει έγκυος, θα γεννήσει γιο και θα τον ονομάσει Ιησού. Αυτός θα γίνει μέγας και θα ονομαστεί Υιός του Υψίστου και ο Θεός θα του δώσει τον θρόνο του Δαβίδ. Θα βασιλέψει για πάντα στους απογόνους του Ιακώβ και η βασιλεία του δεν θα έχει τέλος. Η Μαριάμ τότε απορημένη ρωτά τον άγγελο πώς θα γίνει αυτό αφού δεν έχει συζυγικές σχέσεις με κανένα άνδρα. Ο άγγελος της απαντά ότι θα κατέλθει πάνω της το Άγιο Πνεύμα και θα την καλύψει η δύναμη του Θεού, γι’ αυτό και το παιδί που θα γεννήσει θα ονομαστεί Υιός Θεού. Της λέει ακόμη ότι η συγγενής της η Ελισάβετ βρίσκεται στον έκτο μήνα της εγκυμοσύνης της και θα γεννήσει γιο στα γηρατειά της. Τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο για το Θεό. Η Μαριάμ τότε του λέει: Είμαι μια δούλη του Κυρίου˙ ας γίνει το θέλημά του σ’ εμένα όπως μου το είπες. Και ανεχώρησε ο άγγελος.

Το πότε καθορίστηκε η μεγάλη αυτή θεομητορική εορτή δεν μας είναι γνωστό. Οι πρώτες μαρτυρίες που βρίσκουμε είναι γύρω στο 624 στο πασχάλιο χρονικό όπου χαρακτηρίζεται ως συσταθείσα την 25ην Μαρτίου «από θεοφόρων διδασκάλων». Ακολουθούν λίγο αργότερα οι αναφορές των Συνόδων του Τολέδου το 656 και της εν Τρούλλω το 692. Το βέβαιο είναι ότι ο ορισμός της 25ης Μαρτίου ως ημερομηνίας εορτασμού του Ευαγγελισμού έγινε μετά τη καθιέρωση της εορτής των Χριστουγέννων στην 25η Δεκεμβρίου, ώστε η εορτή της συλλήψεως του Χριστού να είναι εννέα μήνες ακριβώς πριν από την εορτή της Γεννήσεώς Του. Η εορτή του Ευαγγελισμού εμπίπτει πάντα εντός της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, περίοδο κατά την οποία δεν τελούνται εορτές λόγω του πένθιμου χαρακτήρα που την χαρακτηρίζει. Όλες οι εορτές αγίων που εμπίπτουν στις καθημερινές της Μ. Τεσσαρακοστής μετατίθενται στις Κυριακές ή μετά το Πάσχα (όπως π.χ. η μνήμη του αγίου Γεωργίου). Η εορτή όμως του Ευαγγελισμού δεν μετατίθεται και εορτάζεται με πανηγυρικό εσπερινό, πανηγυρική θεία λειτουργία και κατάλυση ιχθύος σε όποια ημέρα της εβδομάδος και αν συμπέσει.

Το μεγάλο αυτό γεγονός του Ευαγγελισμού αποτελεί τη μεγαλύτερη είδηση μέσα στην Ιστορία. Η λέξη ευαγγελισμός είναι σύνθετη: ευ + αγγέλλω, που σημαίνει την ευχάριστη αγγελία, την καλή είδηση. Αυτή την καλή είδηση ότι έφθασε το «πλήρωμα του χρόνου» για την εκπλήρωση το μυστήριο της λυτρώσεως του κόσμου με τη σάρκωση του Λόγου του Θεού έρχεται να φέρει ο Αρχάγγελος Γαβριήλ στην Παρθένο. Το γεγονός αυτό προκαλεί έκπληξη και δεν μπορεί να κατανοηθεί με τη λογική, αφού τα μυστήρια του Θεού βρίσκονται πέρα από τη σφαίρα της ανθρώπινης λογικής. Ακόμη και η Παρθένος απορημένη όταν της είπε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ ότι θα γεννήσει Υιόν, τον ρωτά πώς θα γίνει αυτό αφού δεν έχει συζυγικές σχέσεις με κανένα άνδρα.

Προσπαθώντας να ερμηνεύσει κάποιος σήμερα με τη λογική το γεγονός αυτό θα πει: πότε παρουσιάζονται άγγελοι σε κοπέλες και μιλούν μαζί τους. Ζώντας οι άνθρωποι σήμερα μέσα σ’ ένα κόσμο τεχνολογικά ανεπτυγμένο πως θα μπορούσαν να πιστέψουν αυτά τα θαυμαστά γεγονότα. Αυτά όμως τα πράγματα δεν μπορούν να ερμηνευθούν με βάση τη λογική αλλά μόνο να βιωθούν δια της πίστεως. Αυτό εξάλλου μας το διαβεβαιώνει και η απάντηση που δίνει ο Αρχάγγελος προς την Παρθένο λέγοντας της ότι τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο για το Θεό.

Η Παρθένος όταν αφιερώθηκε από τους γονείς της στο Θεό σε ηλικία τριών χρονών εισήχθη από τον αρχιερέα Ζαχαρία στα Άγια των Αγίων που προορίζονταν μόνο για τον Αρχιερέα. Εκει παρέμεινε για δώδεκα χρόνια, τρεφόμενη από άγγελο Κυρίου, μέχρι τα δεκαπέντε της όπου οδηγείται σε μνηστεία με τον Ιωσήφ. Κατά την παραμονή της εκεί είχε φτάσει στη θέωση. Γι’ αυτό και υποτάσσει τη λογική της στο θέλημα του Θεού λέγοντας: «Ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου». Έχοντας η Παρθένος την πραγματική ελευθερία ενεργούσε πάντοτε κατά φύσιν. Έτσι και τώρα αφήνεται πλήρως στο θέλημα του Θεού. Τη στιγμή αυτή που αφήνεται στο θέλημα του Θεού γίνεται η σύλληψη του Χριστού δημιουργικώς από το Άγιο Πνεύμα χωρίς να περάσει κάποιο χρονικό διάστημα. Η σύλληψη του Κυρίου από το Άγιο Πνεύμα δημιουργικώς και όχι σπερματικώς διατήρησε στη Θεοτόκο την παρθενία της τόσο κατά την σύλληψη, όσο και κατά την κυοφορία και τη γέννηση του Κυρίου. Αυτό το βλέπουμε να εικονίζεται σε όλες τις μορφές της Θεοτόκου με τρεις αστέρες που ζωγραφίζονται στην ορθόδοξη εικόνα της, ένα στο δεξιό ώμο, ένα στον αριστερό ώμο και ένα στο μέτωπο.

«Σήμερον της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον και του απ’ αιώνος μυστηρίου η φανέρωσις». Αυτό το κεφάλαιο της σωτηρίας που ανοίγεται για όλους τους ανθρώπους ας το αξιοποιήσουμε κατάλληλα, έτσι ώστε να αποτελέσει την πραγματική είδηση στη ζωή μας. Μια είδηση η οποία θα μας απαλλάξει από τα δεσμά της αμαρτίας και θα μας συντάξει με το θέλημα του Θεού, όπως συντάχθηκε και η Θεοτόκος, οδηγώντας μας στη σωτηρία.

Αναδημοσίευση: Ιερά Μητρόπολη Κωνσταντίας

ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ - ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ, Αποστ. ανάγνωσμα: Εβραίους β΄ 11-18 (25-3-2012)

Διακόνου Ανδρέα Παπαμιχαήλ, θεολόγου

Πρωτότυπο κείμενο

11 Ο τε γαρ αγιάζων και οι αγιαζόμενοι εξ ενός πάντες˙ δι’ ην αιτίαν ουκ επαισχύνεται αδελφούς αυτούς καλείν, 12 λέγων˙ απαγγελώ το όνομά σου τοις αδελφοίς μου, εν μέσω εκκλησίας υμνήσω σε˙ 13 και πάλιν˙ εγώ έσομαι πεποιθώς επ’ αυτώ˙ και πάλιν˙ ιδού εγώ και τα παιδία ά μοι έδωκεν ο Θεός. 14 επεί ουν τα παιδία κεκοινώνηκε σαρκός και αίματος, και αυτός παραπλησίως μετέσχεν των αυτών, ίνα διά του θανάτου καταργήσει τον το κράτος έχοντα του θανάτου, τουτ’ έστι τον διάβολον, 15 και απαλλάξη τούτους, όσοι φόβω θανάτου διά παντός του ζην ένοχοι ήσαν δουλείας. 16 ου γαρ δήπου αγγέλων επιλαμβάνεται, αλλά σπέρματος Αβραάμ επιλαμβάνεται. 17 όθεν ώφειλε κατά πάντα τοις αδελφοίς ομοιωθήναι, ίνα ελεήμων γένηται και πιστός αρχιερεύς τα προς τον Θεόν, εις το ιλάσκεσθαι τας αμαρτίας του λαού. 18 εν ώ γαρ πέπονθεν αυτός πειρασθείς, δύναται τοις πειραζομένοις βοηθήσαι.

Νεοελληνική Απόδοση

Γιατί όλοι έχουν τον ίδιο πατέρα: Και αυτός που εξαγνίζει και αυτοί που εξαγνίζονται. Γι’ αυτό και δεν ντρέπεται να τους ονομάζει αδέλφια. Όπως λέει η Γραφή: Θα διαλαλήσω στ’ αδέλφια μου το μεγαλείο σου, θα σε εξυμνήσω μέσα στη συνάθροιση. Και αλλού: Θα εμπιστευτώ τον εαυτό μου σε αυτόν. Και συνεχίζει: Να, εγώ και τα παιδιά που μου ‘δωσε ο Θεός. Επειδή λοιπόν «τα παιδιά» αυτά ήταν άνθρωποι, έγινε κι ο Ιησούς άνθρωπος, για να καταργήσει με τον θάνατόν του αυτόν που εξουσίαζε τον θάνατο, δηλαδή τον διάβολο, και μ’ αυτόν τον τρόπο να απελευθερώσει όσους ο φόβος του θανάτου τους είχε καταδικάσει να είναι δούλοι σ’ όλη τους τη ζωή. Είναι φανερό ότι δεν έρχεται να βοηθήσει αγγέλους, αλλά τους απογόνους του Αβραάμ. Έπρεπε λοιπόν να γίνει σ’ όλα όμοιος με τ’ αδέλφια του, ώστε να γίνει σπλαχνικός και πιστός αρχιερέας στην υπηρεσία του Θεού, για τη συγχώρηση των αμαρτιών του λαού. Έτσι, επειδή ο ίδιος υπέφερε και δοκιμάστηκε, μπορεί τώρα να βοηθήσει αυτούς που δοκιμάζονται.

Σχολιασμός

«Το απ’ αιώνος μυστήριον, ανακαλύπτεται σήμερον, και ο Υιός του Θεού, Υιός ανθρώπου γίνεται, ίνα του χείρονος μεταλαβών, μεταδώ μοι του βελτίονος. Εψεύσθη πάλαι Αδάμ, και Θεός επιθυμήσας ού γέγονεν· άνθρωπος γίνεται Θεός, ίνα Θεόν τον Αδάμ απεργάσηται...» (Δοξαστικό αίνων 25ης Μαρτίου).

Σήμερα, Δ΄ Κυριακή των Νηστειών, συμπίπτει φέτος να εορτάζεται ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου. Έτσι, το αποστολικό ανάγνωσμα, το οποίο προέρχεται από την Προς Εβραίους Επιστολή του Αποστόλου Παύλου, είναι «της εορτής» και τονίζει τη μέγιστη σημασία της ενανθρώπησης του Υιού και Λόγου του Θεού.

«Και αυτός που εξαγνίζει και αυτοί που εξαγνίζονται έχουν τον ίδιο Πατέρα». Ο Υιός και Λόγος του Θεού, ως « ο εκ του Πατρός γεννηθείς προ πάντων των αιώνων» (βλ. Σύμβολον της Πίστεως), είναι Υιός γνήσιος και μονογενής, προέρχεται από την ουσία του Πατέρα και είναι Θεός αληθινός. Εμείς οι άνθρωποι ως κτίσματα, είμαστε παιδιά του Θεού κατά χάριν και υιοθεσίαν. Εντούτοις, ο Υιός του Θεού δεν ντρέπεται να μας αποκαλεί αδέλφια Του, εξαιτίας της χωρίς όρια ταπεινοφροσύνης, φιλοστοργίας και φιλανθρωπίας Του.

Στη συνέχεια ο Απόστολος των Εθνών διασαφηνίζει πως η σάρκωση του Υιού και Λόγου του Θεού δεν ήταν ούτε φανταστική ούτε εικονική, αλλά απόλυτα πραγματική: «επεί ουν τα παιδία κεκοινώνηκε σαρκός και αίματος, και αυτός παραπλησίως μετέσχε των αυτών». Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, στο βιβλίο «Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως», σχολιάζει: «(Ο Θεός Λόγος) ως τέλειος Θεός κατά φύση έγινε ο ίδιος τέλειος άνθρωπος κατά φύση, αφού δεν δέκτηκε καμιά τροπή στη φύση της θεότητος ούτε έκανε φάντασμα την οικονομία της σωτηρίας, αλλά ενώθηκε καθ’ υπόσταση ασύγχυτα και αναλλοίωτα και αδιαίρετα με τη σάρκα, που πήρε από την αγία Παρθένο» [Κεφάλαιο Γ΄ 2 (46) ]. Κατ’ αυτό τον τρόπο, ο σαρκωθείς Ιησούς Χριστός μπορεί και καταργεί δια του θανάτου και της Αναστάσεώς Του την εξουσία του διαβόλου, που κατατυραννούσε τον άνθρωπο. Με το όπλο δηλαδή που για αιώνες ο διάβολος φόβιζε την οικουμένη, το θάνατο, ο Ιησούς Χριστός απελευθερώνει το ανθρώπινο γένος και χαρίζει σ’ αυτό την όντως ζωή.

Στο στίχο 16 ο Απόστολος Παύλος επεξηγεί γιατί ο Υιός του Θεού «κεκοινώνηκε σαρκός και αίματος»: επειδή «ούκ αγγέλων επιλαμβάνεται, αλλά σπέρματος Αβραάμ επιλαμβάνεται». Το ρήμα «επιλαμβάνεται» αποδεικνύει την άνευ ορίων αγάπη και ενδιαφέρον του Θεού για την ανθρώπινη φύση: την καταδίωξε, τη συνέλαβε, την φόρεσε αληθινά, αν και αυτή δια της αμαρτίας έφευγε πολύ μακριά Του. Πραγματικά! Αυτό δεν το χάρισε στους αγγέλους, αλλά με την Ανάσταση και την Ανάληψή Του, η σάρκα που είναι απ’ την ανθρώπινη φύση προσκυνείται από αγγέλους και αρχαγγέλους.

«Έπρεπε λοιπόν να γίνει σε όλα όμοιος με τα αδέλφια του». Αυτός που είναι «ο τη ουσία αναφής», αυτός που «στερέωσε τους ουρανούς πάλαι κατ’ αρχάς», αυτός που έχει «δρακί την πάσαν κτίσιν» (πρβ. Δοξαστικό Θ΄ Μ. Ώρας Χριστουγέννων), φρόντισε να γίνει σε όλα αδελφός μας: κυοφορήθηκε, γεννήθηκε, τράφηκε, μεγάλωσε, έπαθε, πέθανε, τάφηκε. Έγινε έτσι αληθινός αρχιερέας για μας προς τον Πατέρα, δυνατός να προσφέρει θυσία το ίδιό Του το Σώμα και το Αίμα, καθαρίζοντας και απαλλάσοντάς μας από τα αμαρτήματά μας.

Το αποστολικό ανάγνωσμα τελειώνει με τη διαβεβαίωση πως ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός μπορεί τώρα να βοηθά όσους δοκιμάζονται, μιας και ο Ίδιος υπέφερε και δοκιμάστηκε. Έπαθε λοιπόν ο Κύριος ότι και εμείς παθαίνουμε, γεύτηκε τον ανθρώπινο πόνο στο ακρώτατό του σημείο· κατ’ αυτό τον τρόπο γνωρίζει και ως άνθρωπος τι είναι η θλίψη, τι είναι οι πειρασμοί στη ζωή. Επομένως, γνωρίζει να συμπάσχει με μας, έχοντας πάντοτε τεταμένη «χείρα βοηθείας» προς τον άνθρωπο.

Σήμερα, που όπως προαναφέραμε η Εκκλησία μας εορτάζει το κοσμοσωτήριο γεγονός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, γίνεται η φανέρωση «του απ’ αιώνος μυστηρίου» και τελεσιουργείται «της σωτηρίας ημών το Κεφάλαιον» (πρβ. Απολυτίκιο Ευαγγελισμού). Ο Υιός και Λόγος του Θεού γίνεται κοινωνός «σαρκός και αίματος», παίρνει από την αγία Παρθένο Μαρία την ανθρώπινη φύση, την ανακαινίζει και την επαναφέρει στο πρωτόκτιστο κάλλος, την ανεβάζει σε θεϊκό και ουράνιο ύψος. Ο Μέγας Βασίλειος, στην ευχή του Επινίκιου Ύμνου στη Θεία Λειτουργία, αναφέρει χαρακτηριστικά: «( Ο Υιός), εκ Παρθένου αγίας σαρκωθείς εκένωσεν εαυτόν, μορφήν δούλου λαβών, σύμμορφος γενόμενος τω σώματι της ταπεινώσεως ημών, ίνα ημάς συμμόρφους ποιήση της εικόνος της δόξης αυτού».

Μεγάλο λοιπόν και σπουδαίο το νόημα της σημερινής εορτής! Και ασφαλώς, πρωταγωνιστικό ρόλο έχει η Αειπάρθενος Μαρία, η οποία έκλινε ταπεινά τον αυχένα στο σχέδιο της Θείας Οικονομίας λέγοντας: «Ιδού η δούλη Κυρίου» (Λουκ. 1, 38). Ας φωνάξουμε λοιπόν προς τη Θεοτόκο κι εμείς, μαζί με τον πρωτοστάτη Άγγελο:

«Χαίρε, του πεσόντος Αδάμ η ανάκλησις· χαίρε, των δακρύων της Εύας η λύτρωσις.
Χαίρε, αστήρ εμφαίνων τον Ήλιον· χαίρε, γαστήρ ενθέου σαρκώσεως.
Χαίρε, δι’ ης νεουργείται η κτίσις· χαίρε δι’ ης βρεφουργείται ο Κτίστης.
Χαίρε, Νύμφη ανύμφευτε!» (Ακάθιστος Ύμνος).

Αναδημοσίευση: Ιερά Μητρόπολη Κωνσταντίας

Βιομετρικές ταυτότητες στῆν Ἰνδία! Ὑπάρχουν ἀκόμη κάποιοι πού λένε ὅτι εἶναι φαντασία κάποιων Χριστιανῶν;

Bρῆκαν τήν Ἰνδία γιά μαζικό πείραμα. Γ ι α τ ί ;
Ἐπειδή:
α) Εἶναι μία τεράστια χώρα πού καλύπτει τό 1/5 τοῦ παγκόσμιου πληθυσμοῦ.  Ἄν τσιπαριστοῦν ὅλοι αὐτοί, θά εἶναι μία δυναμική ἀρχή γιά τή Νέα Τάξη Πραγμάτων πού ἀποβλέπει στήν ὑποδούλωση ὁλόκληρης τῆς ἀνθρωπότητας!

β) Εἶναι μία χώρα μέ χαμηλό βιοτικό καί μορφωτικό ἐπίπεδο, μιά πού τό 70% τοῦ πληθυσμοῦ της ἀποτελεῖται ἀπό φτωχούς καί ἀμόρφωτους  ἀνθρώπους, μέ καθημερινό τους πρόβλημα τήν ἐπιβίωση. Εὔκολο εἶναι νά ξεγελαστοῦν καί νά παραπλανηθοῦν σέ ἐπικίνδυνα συστήματα παρακολούθησης καί χειραγώγησης, ἄν τούς τάξουν ὅτι θά τούς ἀνακουφίσουν τήν καθημερινότητα καί τά προβλήματά τους.
Ἤ καί τίποτε νά μήν τούς τάξουν, ἡ ἐξαθλίωσή τους δέν τούς ἀφήνει μεγάλα περιθώρια σκέψης, ἀνάλυσης καί ἀντίστασης. Μήπως μᾶς θυμίζει κάτι αὐτό μέ τόν βομβαρδισμό τῆς Ἑλλάδας μέ τά  ἀντικοινωνικά μέτρα πού λαμβάνονται κάθε λίγο καί μέ τήν οἰκονομική ἐξαθλίωση στήν ὁποία "τελείως συμπτωματικά" μᾶς ὁδηγοῦν).

Ἐδῶ ἐξαπατῶνται ἐπιστήμονες καί πολυμορφωμένοι ἄνθρωποι μέ λυμένο τό βιοποριστικό τους πρόβλημα, μέ χρόνο, ἄνεση, μόρφωση καί τεχνολογικά μέσα, πού τούς παρέχουν τή δυνατότητα νά ψάξουν καί νά βροῦν τήν ἀλήθεια. Κι ὅμως, πλανῶνται!  Ἐξοῦ καί ἡ τόση ἀπιστία στόν κόσμο! Μήπως ἀνήκουμε κι ἐμεῖς σ' αὐτούς;
Θά φανεῖ ἀπό τό στρατόπεδο πού θά ἐπιλέξουμε, ὅταν  θά κληθοῦμε ὁριστικά νά ἀποφασίσουμε στήν ἐρώτηση:  Σταυρός ἤ ψωμί; Φιλάνθρωπος Θεός ἤ ἀντίχριστο κι ἀπάνθρωπο σύστημα;
 
γ) Εἶναι μία χώρα πολυθεϊστική. Οἱ δοξασίες τους ἔχουν νά κάνουν μέ δαιμονικές ἀνθρωποτερατοζωώμορφες θεότητες πού συνδέονται μέ περίπλοκες καί ἀποκρυφυστικές ἱστορίες, πρᾶγμα πού σημαίνει ὅτι δέν πρόκειται νά ἀντιδράσουν σέ θέματα πίστεως, τό ἀντίθετο, ἀποδεικνύονται πειθήνια πειραματόζωα. ( Μπορεῖτε νά πάρετε μία ἐλάχιστη γεύση ἐδῶ: )
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22733&subid=2&pubid=104885
http://www.artofwise.gr/html/categories_content/filosofia/evretirio_theon_indikes_kali.html
http://www.artofwise.gr/html/categories_content/filosofia/evretirio_theon_indikes_ganesa.html
http://www.artofwise.gr/html/categories_content/filosofia/evretirio_theon_indikes.html

Μᾶλλον συναινοῦν ὅπως ἀποδεικνύει τό βίντεο, ὡς σκοτισμένοι πνευματικῶς, στό σύστημα βιομετρικῆς ἀπογραφῆς, τό ὁποῖο ἀποτελεῖ τόν προάγγελο τοῦ τελικοῦ χαράγματος μέ τόν δυσώνυμο ἀριθμό 666 καί τήν παγκόσμια ἐξουσία τοῦ Ἀντιχρίστου!
Ὁ Θεός νά μᾶς φυλάξει, ά μήν κάνουμε ποτέ κι ἐμεῖς τό ἴδιο! Ἡ κακή ἀρχή ἔγινε, πρέπει νά ἀναμένουμε ἄγρυπνοι...

ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ, Ευαγγ. Ανάγνωσμα: Μάρκ. 2, 1-12 (11-3-2012)

Πρωτότυπο κείμενο

Και  εισήλθε πάλιν εις Καπερναούμ δι' ημερών και ηκούσθη ότι εις οικόν εστί. και ευθέως συνήχθησαν πολλοί, ώστε μηκέτι χωρείν μηδέ τα προς την θύραν· και ελάλει αυτοίς τον λόγον.  Και έρχονται προς αυτὸν παραλυτικὸν φέροντες, αιρόμενον υπό τεσσάρων. Και μὴ δυνάμενοι προσεγγίσαι αυτώ δια τον όχλον, απεστέγασαν την στέγην όπου ην, και εξορύξαντες χαλώσι τον κράβαττον εφ' ω ο παραλυτικός κατέκειτο.  Ιδὼν δε ο Ιησούς την πίστιν αυτών λέγει τω παραλυτικώ· τέκνον, αφέωνται σοι αι αμαρτίαι σου.  ήσαν δε τινές των γραμματέων εκεί καθήμενοι καὶ διαλογιζόμενοι εν ταις καρδίαις αυτών·  τι ούτος ούτω λαλεί βλασφημίας; τις δύναται αφιέναι αμαρτίας ει μη εις ο Θεός;  και ευθέως επιγνοὺς ο Ιησούς τω πνεύματι αυτού ότι ούτως αυτοι διαλογίζονται εν εαυτοίς είπεν αυτοίς· τί ταύτα διαλογίζεσθε εν ταις καρδίαις υμών; τί εστίν ευκοπώτερον, ειπείν τω παραλυτικώ, αφέωνταί σου αι αμαρτίαι, ή ειπείν, έγειρε και άρον τον κράβαττόν σου και περιπάτει;  ίνα δὲ ειδήτε ότι εξουσίαν έχει ο υιὸς του ανθρώπου αφιέναι επὶ της γης αμαρτίας - λέγει τω παραλυτικώ·  σοὶ λέγω, έγειρε και άρον τὸν κράβαττόν σου καὶ ύπαγε εἰς τὸν οικόν σου.  και ηγέρθη ευθέως, και άρας τὸν κράβαττον εξήλθεν έναντίον πάντων, ώστε εξίστασθαι πάντας και δοξάζειν τὸν Θεὸν λέγοντας ότι ουδέποτε ούτως είδομεν.

Απόδοση στη νεοελληνική

Ύστερα από μερικές μέρες μπήκε πάλι ο Ιησούς στην Kαπερναούμ και διαδόθηκε ότι βρίσκεται σε κάποιο σπίτι. Aμέσως συγκεντρώθηκαν πολλοί, ώστε δεν υπήρχε χώρος ούτε κι έξω από την πόρτα και τους κήρυττε το μήνυμά του. Έρχονται τότε   προς αυτόν, φέρνοντας έναν παράλυτο, που τον βάσταζαν τέσσερα άτομα. Kι επειδή δεν μπορούσαν να τον φέρουν κοντά στον Ιησού εξαιτίας του πλήθους, έβγαλαν τη στέγη πάνω από κει που ήταν ο Ιησούς, έκαναν ένα άνοιγμα και κατέβασαν το κρεβάτι, πάνω στο οποίο ήταν ξαπλωμένος ο παράλυτος. Όταν είδε ο Iησούς την πίστη τους, είπε στον παράλυτο: «Παιδί μου, σου συγχωρούνται οι αμαρτίες» . Κάθονταν όμως εκεί μερικοί γραμματείς και συλλογίζονταν μέσα τους: «Πώς μιλάει αυτός έτσι, προσβάλλοντας το Θεό; Ποιος μπορεί να συγχωρεί αμαρτίες; Μόνον ένας, ο Θεός». Αμέσως κατάλαβε ο Iησούς ότι αυτά σκέφτονται και τους λέει: «Γιατί κάνετε αυτές τις σκέψεις στο μυαλό σας; Tι είναι ευκολότερο να πω στον παράλυτο: σου συγχωρούνται οι αμαρτίες σου ή να του πω: Σήκω, πάρε το κρεβάτι σου και περπάτα; Για να μάθετε λοιπόν, ότι ο Υιός του Ανθρώπου έχει την εξουσία να συγχωρεί αμαρτίες πάνω στη γη» ― λέει στον παράλυτο: « Σε εσένα το λέω, σήκω, πάρε το κρεβάτι σου και πήγαινε στο σπίτι σου». Εκείνος σηκώθηκε αμέσως, πήρε το κρεβάτι του και μπροστά σε όλους βγήκε έξω, έτσι που όλοι θαύμαζαν και δόξαζαν το Θεό: «Τέτοια πράγματα ποτέ ως τώρα δεν είδαμε»!

Σχολιασμός

Η ευαγγελική περικοπή (Μάρκ. 2, 1-12) της Β΄ Κυριακής των Νηστειών διηγείται τη θαυματουργική θεραπεία του παραλυτικού στην Καπερναούμ. Το γεγονός του θαύματος στην Καπερναούμ φέρνει ενώπιόν μας το πρόβλημα της αμαρτίας του ανθρώπου, που έφερε στον κόσμο τον πόνο, τη λύπη, την ασθένεια, το θάνατο. Από την άλλη προβάλλει την αλήθεια ότι ο Χριστός μας λυτρώνει από την αμαρτία και κατά συνέπεια μας σώζει απ' όλα τα βάσανα και τις συμφορές.

«Και ευθέως συνήχθησαν πολλοί, ώστε μηκέτι χωρείν μηδέ τα προς την θύραν· και ελάλει αυτοίς τον λόγον». Βλέπουμε τους ανθρώπους να διψούν να ακούσουν το λόγο του Κυρίου.  Ο Ευαγγελιστής Μάρκος θέλει να μας δείξει το πόσο σημαντικός για αυτούς και συγχρόνως και για εμάς είναι ο λόγος του Χριστού. Ο Χριστός σε όλη τη διάρκεια της επίγειας παρουσίας Του επεδίωκε και με τα λόγια του να παρηγορήσει και να βοηθήσει τους έχοντας ανάγκη. 
   

«Τέκνον, αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου». Ο Κύριος βλέποντας τη μεγάλη πίστη των τεσσάρων ανδρών που μετέφεραν τον παραλυτικό, αλλά και του ιδίου του παραλυτικού, του χαρίζει το σπουδαιότερο δώρο: την άφεση των αμαρτιών. Οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι που παρακολουθούσαν κατηγορούν μέσα τους το Χριστό ότι βλασφημεί, αφού η άφεση των αμαρτιών είναι αποκλειστικό έργο του Θεού. Ο Κύριος που γνωρίζει τις καρδίες των ανθρώπων κατάλαβε ότι οι παρόντες Γραμματείς και Φαρισαίοι είχαν σκανδαλιστεί. Θέλοντας να δείξει ότι τα λόγια του δεν είναι ανενεργά και ότι αυτός είναι ο Κύριος των πάντων, τότε προστάζει το παραλυτικό να σηκωθεί να πάρει το κρεβάτι του και να πάει στο σπίτι του. Έτσι ο Χριστός φανερώνει τη θεία φύση του, τόσο δια της αφέσεως των αμαρτιών, όσο και με τη θεραπεία του παραλυτικού.  Αν για το πρώτο ο Χριστός κατηγορήθηκε για βλασφημία, για το δεύτερο δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι έργο της θείας φύσης Του (Γρηγορίου Παλαμά, ΕΠΕ, τόμος 9, σελ. 269, 11). Με τα λόγια αυτά κατανοούμε ότι  κύριος πάνω σε όλη την κτίση είναι ο Χριστός. Είναι αυτός που έπλασε τον άνθρωπο και που τώρα τον αναπλάθει σώζοντας τον από την αμαρτία, τη φθορά και το θάνατο. Η θεραπεία του παραλυτικού από τον Ιησού Χριστό φανερώνει την διττή όψη της αμαρτίας. Φαινομενικά ο παραλυτικός είναι κατάκοιτος, υποφέρει και βασανίζεται από αρρώστια που έχει αχρηστεύσει την φυσική υπόσταση του σώματος του. Πριν όμως από την σωματική εκδήλωση του παρά φύσιν, που είναι η αρρώστια, ο παραλυτικός δέχεται τη συγχώρηση των ψυχικών του αμαρτημάτων. Γι’ αυτό, όπως πολύ εύστοχα παρατηρεί ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος ο Κύριος διά του θαύματος της θεραπείας του παραλυτικού φανερώνει ότι είναι ο δημιουργός και της ψυχής και του σώματος. Θεράπευσε την παράλυση και της ψυχής και του σώματος και με τη φανερή θεραπεία δηλοποίησε την αφανή συγχώρηση (Ιω. Χρυσοστόμου, Eις το κατά Ματθαίον, PG 57, 361).

«Kαι ηγέρθη ευθέως, και άρας τὸν κράβαττον εξήλθεν έναντίον πάντων». Όπως τονίσαμε αυτή η έγερση δεν δηλώνει μόνο τη σωματική θεραπεία αλλά και πρωτίστως την ψυχική. Το «ηγέρθη ευθέως» θα μπορούσαμε να το παραβάλουμε με την κίνηση της μετανοίας, να σηκώνεται κανείς από τον λήθαργο, την πτώση και την ακινησία της αμαρτίας και να βαδίζει την αληθινή ζωή, μέσα στη χάρη του Θεού.

Αναδημοσίευση: Ιερά Μητρόπολη Κωνσταντίας

Κυριακή Β΄ των νηστειών, Αποστ. ανάγνωσμα: Εβρ. Α’, 10-14 και Β’, 1-3 (11-3-2012)

Πρεσβυτέρου Χρίστου Κούλενδρου

Πρωτότυπο Κείμενο

Κατ' αρχάς, συ Κύριε, την γην εθεμελίωσας, και έργα των χειρών σου εισίν οι ουρανοί·  αυτοί απολούνται, συ δε διαμένεις· και πάντες ως ιμάτιον παλαιωθήσονται, και ωσεί περιβόλαιον ελίξεις αυτούς, και αλλαγήσονται· συ δε ο αυτός ει, και τα έτη σου ουκ εκλείψουσι. προς τίνα δε των αγγέλων είρηκέ ποτε· κάθου εκ δεξιών μου έως αν θω τους εχθρούς σου υποπόδιον των ποδών σου; ουχί πάντες εισί λειτουργικά πνεύματα εις διακονίαν αποστελλόμενα διά τους μέλλοντας κληρονομείν σωτηρίαν; Διά τούτο δει περισσοτέρως ημάς προσέχειν τοις ακουσθείσι, μη ποτέ παραρρυώμεν. Ει γαρ ο δι' αγγέλων λαληθείς λόγος εγένετο βέβαιος, και πάσα παράβασις και παρακοή έλαβεν ένδικον μισθαποδοσίαν, πως ημείς εκφευξόμεθα τηλικαύτης αμελήσαντες σωτηρίας; ήτις αρχήν λαβούσα λαλείσθαι διά του Κυρίου, υπό των ακουσάντων εις ημάς εβεβαιώθη.

Μετάφραση

Εσύ, Κύριε, θεμελίωσες αρχικά τη γη και έργο των χεριών σου είναι οι ουρανοί. Αυτοί θα καταστραφούν, εσύ όμως παραμένεις αμετάβλητος. Και όλοι γενικά σαν ρούχο θα παλιώσουν και σαν περικάλυμμα θα τους τυλίξεις και θα αλλοιωθούνε, εσύ όμως παραμένεις ο ίδιος και τα χρόνια σου τελειωμό δε θα ‘χουν. Και σε ποιον από τους αγγέλους είπε ποτέ ο Θεός: Στα δεξιά μου να κάθεσαι, ωσότου κάνω τους εχθρούς σου ακουμπιστήρι των ποδιών σου; Δεν είναι μήπως όλοι υπηρετικά πνεύματα που αποστέλλονται να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους για εκείνους που πρόκειται να κληρονομήσουν τη σωτηρία; Γι’ αυτό πρέπει εμείς να στρέφουμε την προσοχή μας περισσότερο σ’ αυτά που ακούσαμε για να μην τυχόν και λοξοδρομήσουμε απ’ αυτά σε καμιά περίπτωση. Γιατί, αν ο λόγος που κηρύχτηκε μέσω των αγγέλων αποδείχτηκε αληθινός και κάθε παράβαση και παρακοή πήρε τη δίκαιη ανταμοιβή της σύμφωνα με το νόμο, πώς θα μπορέσουμε εμείς να ξεφύγουμε, αν παραμελήσουμε μια τόσο μεγάλη σωτηρία; H οποία αφού άρχισε να πρωτοκηρύσεται από τον Κύριο, μας την επιβεβαίωσαν στη συνέχεια εκείνοι που τον άκουσαν.

Σχολιασμός

Ολόκληρη η Αγία Γραφή αλλά ιδιαιτέρως η προς Εβραίους επιστολή του αποστόλου Παύλου είναι μια διακήρυξη της θεότητας του Χριστού.  Οι Εβραίοι χριστιανοί της Παλαιστίνης, αντιμετωπίζουν ένα σκληρό διωγμό και βρίσκονται στο δίλημμα ή να θρησκεύουν σύμφωνα με την παλαιά θρησκεία του Ισραήλ και να είναι ήσυχοι και ανενόχλητοι ή να πιστεύουν στον Χριστό σύμφωνα με το ευαγγέλιο που κηρύχθηκε και να ανήκουν στους παράνομους και να διώκονται.  Έτσι πολλοί ολιγοπίστησαν και άρχισαν να σκέπτονται να γυρίσουν στην ιουδαϊκή θρησκεία, αμφισβητώντας τη θεότητα του Ιησού Χριστού.  Ο απόστολος Παύλος γράφει αυτή την επιστολή για να τους στηρίξει στην αληθινή πίστη.  Παίρνει τον Ιησού ως εκπρόσωπο του Θεού και τον συγκρίνει με όλους τους εκπροσώπους που έστειλε ο Θεός πριν απ’ αυτόν• με τους αγγέλους, με τον Μωϋσή, τον Ααρών και αποδεικνύει ότι ο Θεάνθρωπος  Ιησούς είναι ασύγκριτα ανώτερος απ’ όλους.

« Κατ αρχάς, συ Κύριε, την γην εθεμελίωσας και έργα των χειρών σου εισίν οι ουρανοί»...

Είναι σαφής η διδασκαλία των αγίων της εκκλησίας ότι ο Θεός είναι δημιουργός του κόσμου.  Ο κόσμος δεν έγινε ούτε υπάρχει αφ’ εαυτού του.  Έγινε από το μηδέν και όχι από προϋπάρχουσα ύλη, και υπάρχει όχι με τους λεγόμενους φυσικούς νόμους, αλλά κυβερνάται από την προνοητική και κυβερνητική ενέργεια του Θεού.  Επομένως, ο κόσμος είναι δώρο και ξεχείλισμα της αγάπης του Τριαδικού Θεού.

Σ ΄αυτή τη συνάφεια ο απόστολος χρησιμοποιώντας στίχους από τους ψαλμούς του Δαυίδ προσπαθεί να αποδείξει ότι ο προφήτης με το «Κύριε» αναφέρεται στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού και έτσι αποδεικνύει τη Θεότητά Του.  Διότι καθώς και αλλού φαίνεται ενώ στην παλαιά διαθήκη ο Θεός επικοινωνεί με τους ανθρώπους διαμέσου αγγέλων, πουθενά δεν αναφέρονται αυτοί ως Κύριοι αλλά ως δούλοι και υπηρέτες του Θεού «λειτουργικά πνεύματα, εις διακονίαν αποστελλόμενα».

«Δια τούτο δει περισσοτέρως ημάς προσέχειν τοις ακουσθείσι».

Αφού λοιπόν ο Θεός μιλώντας δια αγγέλων μέσω των προφητών απέδειξε την πιστότητα των λόγων Του και την αναγκαιότητα της τήρησης τους υπό των ανθρώπων, πόσο μάλλον αυτό ισχύει όταν «επ εσχάτων των ημερών τούτων ελάλησεν ημίν εν Υιώ».  Είναι ανάγκη λοιπόν να δοθεί περισσότερη προσοχή εις τα λόγια του Υιού του Θεού.  Διότι οι προφήτες ήταν δούλοι ενώ ο Υιός είναι Δεσπότης.  Και εάν «ο δι’ αγγέλων λαληθείς λόγος» δηλαδή ο Μωσαϊκός νόμος ο οποίος έφθασε από το Θεό στους ανθρώπους δια των αγγέλων πριν την ενανθρώπιση του Κυρίου ήταν τόσο έγκυρος και είχε τέτοια ισχύ, ώστε κάθε παράβαση και παρακοή να τιμωρείται παραδειγματικά, πώς θα ξεφύγουμε την τιμωρία εμείς εάν απιστήσουμε  σ’ αυτά τα σωτηριώδη που διδάσκει ο ίδιος ο Κύριος δια του ευαγγελίου τα οποία είναι ασύγκριτα ανώτερα και ασύλληπτη η αξία τους.

Ο Χριστός ήταν από την αρχή μαζί με το Θεό πατέρα.  Δι αυτού δημιούργησε ο Θεός τον κόσμο και τώρα με την ενανθρώπιση Του Αυτός είναι που αναδημιουργεί την κτίση και τον άνθρωπο.  Κανένα άλλο γεγονός δεν έχει τόση αξία όσο η ενσάρκωση του Χριστού με την οποία χάρισε στους ανθρώπους τον εαυτό Του.  Η πρώτη δημιουργία έγινε από τον Υιό.  Το ίδιο και η δεύτερη δημιουργία και ανάπλαση έγινε πάλι από τον Χριστό.  Η εκκλησία μας καλεί τον καθένα να γίνουμε με τον αγώνα μας «καινή κτίσις», νέοι άνθρωποι, ανακαινισμένοι, όμοιοι με τον δημιουργό και κτίστη μας Ιησού Χριστόν.  Αμήν.

Αναδημοσίευση: Ιερά Μητρόπολη Κωνσταντίας

Υπερήφανοι και ταπεινοί

Οι υπερήφανοι έχουν τα μάτια τους διαρκώς υψω­μένα προς το Θεό. Οι καρδιές τους όμως είναι κολλη­μένες στη γη. Αυτοί δεν ευαρεστούν στο Θεό. Ευάρεστοι στο Θεό είναι οι ταπεινοί άνθρωποι, οι πράοι, πού έχουν τα μάτια τους χαμηλωμένα στη γη, μα οι καρδιές τους είναι γεμάτες ουρανό. Ο Δημιουργός προτιμά τους ανθρώπους πού ομολογούν στο Θεό τις αμαρτίες τους, όχι τα καλά τους έργα.

Άγ.Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Αναδημοσίευση από: Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας Πατρών

KΥΡΙΑΚΗ Α’ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ), Ευαγγ. Ανάγνωσμα: Ιωαν. α’ 44-52 (4-3-2012)

Διακόνου Ανδρέα Παπαμιχαήλ, θεολόγου

Πρωτότυπο κείμενο

44 Τη επαύριον ηθέλησεν ο Ιησούς εξελθείν εις την Γαλιλαίαν˙ και ευρήσκει Φίλιππον και λέγει αυτώ˙ ακολούθει μοι. 45 ήν δε ο Φίλιππος από Βησθαϊδά, εκ της πόλεως Ανδρέου και Πέτρου. 46 ευρήσκει Φίλιππος τον Ναθαναήλ και λέγει αυτώ˙ όν έγραψε Μωϋσής εν τω νόμω και οι προφήται, ευρήκαμεν, Ιησούν τον υιόν του Ιωσήφ τον από Ναζαρέτ. 47 και είπεν αυτώ Ναθαναήλ˙ εκ Ναζαρέτ δύναται τι αγαθόν είναι; λέγει αυτώ Φίλιππος˙ έρχου και ίδε. 48 είδεν ο Ιησούς τον Ναθαναήλ ερχόμενον προς αυτόν και λέγει περί αυτού˙ ίδε αληθώς Ισραηλίτης εν ώ δόλος ουκ έστι. 49 λέγει αυτώ Ναθαναήλ˙ πόθεν με γινώσκεις; Απεκρίθη Ιησούς και είπεν αυτώ˙ προ του σε Φίλιππον φωνήσαι, όντα υπό την συκή είδον σε. 50 απεκρίθη Ναθαναήλ και λέγει αυτώ˙ ραββί, συ εί ο υιός του Θεού, συ εί ο βασιλεύς του Ισραήλ. 51 απεκρίθη Ιησούς και είπεν αυτώ˙ ότι είπον σοι, είδον σε υποκάτω της συκής, πιστεύεις; Μείζω τούτων όψει. 52 και λέγει αυτώ˙ αμήν αμήν λέγω υμίν, απ’ άρτι όψεσθε τον ουρανόν ανεωγότα, και τους αγγέλους του Θεού αναβαίνοντας και καταβαίνοντας επί τον Υιόν του ανθρώπου.

Νεοελληνική Απόδοση

Την άλλη μέρα ο Ιησούς αποφάσισε να πάει στη Γαλιλαία. Βρίσκει τότε τον Φίλιππο και του λέει: «Έλα μαζί μου». Ο Φίλιππος καταγόταν από τη Βησθαϊδά, την πατρίδα του Ανδρέα και του Πέτρου. Βρίσκει ο Φίλιππος τον Ναθαναήλ και του λέει: «Αυτόν που προανάγγειλε ο Μωυσής στο νόμο, και οι προφήτες, τον βρήκαμε. είναι ο Ιησούς, ο γιός του Ιωσήφ από τη Ναζαρέτ». «Μπορεί από τη Ναζαρέτ να βγει κάτι καλό;» τον ρώτησε ο Ναθαναήλ. «Έλα και δες μόνος σου», του λέει ο Φίλιππος. Ο Ιησούς είδε τον Ναθαναήλ να πλησιάζει και λέει γι’ αυτόν: «Να ένας γνήσιος Ισραηλίτης, χωρίς δόλο μέσα του». «Από πού με ξέρεις;» τον ρωτάει ο Ναθαναήλ. Και ο Ιησούς του απάντησε: «Προτού σου πει ο Φίλιππος να ‘ρθεις, σε είδα που ήσουν κάτω απ’ τη συκιά». Τότε ο Ναθαναήλ του είπε: «Διδάσκαλε, εσύ είσαι ο Υιός του Θεού, εσύ είσαι ο βασιλιάς του Ισραήλ». Κι ο Ιησούς του αποκρίθηκε: «Επειδή σου είπα πως σε είδα κάτω από τη συκιά, γι’ αυτό πιστεύεις; Θα δεις μεγαλύτερα πράγματα απ’ αυτά». Και του λέει: «Σας βεβαιώνω ότι σύντομα θα δείτε να έχει ανοίξει ο ουρανός, και οι άγγελοι του Θεού να ανεβαίνουν και να κατεβαίνουν πάνω στον Υιό του Ανθρώπου.

Σχολιασμός

Η Κυριακή αυτή, η πρώτη των Νηστειών, είναι αφιερωμένη στους ιερούς αγώνες και τη νίκη της Ορθοδοξίας. Ειδικότερα, γιορτάζουμε την αποκρυστάλλωση της αλήθειας της Εκκλησίας μας από την Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο και την αναστύλωση των ιερών εικόνων, μετά την πολυώδυνη περίοδο της εικονομαχίας που για περισσότερα από εκατό χρόνια ταρακουνούσε ισχυρά την ενότητα των πιστών. Έτσι σήμερα, στη λιτάνευση των ιερών εικόνων, γίνεται δέηση υπέρ πάντων «των της Ορθοδοξίας προμάχων ευσεβών βασιλέων, αγιωτάτων πατριαρχών, αρχιερέων, διδασκάλων, μαρτύρων, ομολογητών...» και ο λαός, μ’ ένα στόμα, αναφωνεί: «Αιωνία η μνήμη» (βλ. Συνοδικόν Ορθοδοξίας).

Η Εκκλησία, μέσα από την ευαγγελική διήγηση, μας προβάλλει ως υπόδειγμα ορθής ομολογίας και πίστης το παράδειγμα του Φίλιππου και του Ναθαναήλ. Ακόμη, με τη σημερινή ευαγγελική περικοπή μας διαβεβαιώνει ότι ο Χριστός προσκαλεί όλους μας κοντά Tου, φτάνει εμείς να αποδεχτούμε την αγάπη Του ακολουθώντας τα χνάρια των αγίων που η ορθόδοξη πίστη ανέδειξε, αναδεικνύει και θα αναδεικνύει.

Ο Ιησούς Χριστός, καθώς βρίσκεται  στη Γαλιλαία, βρίσκει το Φίλιππο, τον οποίο καλεί στο αποστολικό αξίωμα με δύο μόνο λέξεις: «Ακολούθει μοι».  Ο Φίλιππος, που πολύ πιθανόν να είχε πληροφορηθεί για τον Κύριο από τους συμπολίτες του Ανδρέα και Πέτρο, αμέσως αποδέχεται το κάλεσμα.

Αξιοπρόσεκτη είναι η αυθόρμητη κίνηση του Φίλιππου να μεταγγίσει την πίστη του και τη χαρά της πιο πάνω συνάντησης στο Ναθαναήλ, αναφωνώντας: «Όν έγραψε Μωυσής εν τω νόμω και οι προφήται, ευρήκαμεν Ιησούν...». Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρει χαρακτηριστικά: «Βλέπεις πόσο επιμελημένη σκέψη είχε (ο Φίλιππος) και πόσο συχνά μελετούσε τα γραπτά του Μωυσή και περίμενε την έλευση του Χριστού; Διότι το «Ευρήκαμεν» ανήκει σε εκείνον, ο οποίος πάντοτε ζητεί» (Υπόμνημα εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, ομιλία Κ΄). Τον ίδιο ζήλο στη μελέτη του νόμου και των προφητών είχε και ο Ναθαναήλ και γι’ αυτό ο Φίλιππος συνδέει τη δική του μαρτυρία με τη Γραφή, ώστε να την καταστήσει πλήρως αξιόπιστη.

Ο Ναθαναήλ, όταν ακούει ότι ο Ιησούς κατάγεται από τη Ναζαρέτ, απορεί, πρώτον επειδή η πόλη αυτή είχε κακή φήμη εξαιτίας των πολλών εθνικών που κατοικούσαν εκεί και δεύτερον επειδή οι προρρήσεις των προφητών δήλωναν ότι ο Χριστός θα γεννιόταν στη Βηθλεέμ. Βέβαια, η απορία του αυτή δεν δηλώνει απιστία, αλλά ανυπόκριτη επιθυμία να μάθει την αλήθεια. Ο Φίλιππος με τη σειρά του, που βίωσε προ ολίγου τη θεϊκή δύναμη και χάρη του Κυρίου, αντί να προσπαθήσει με το οποιοδήποτε λογικό επιχείρημα να πείσει το Ναθαναήλ, λέει προς αυτόν τρεις λέξεις: «Έρχου και ίδε».   

Ο Ναθαναήλ, ο οποίος έχει μεγάλη προσδοκία για την έλευση του Μεσσία, ακολουθεί αμέσως το Φίλιππο και πηγαίνουν προς τον Ιησού. Πριν καλά καλά φτάσουν κοντά Του, ο Κύριος απευθύνεται προς το Ναθαναήλ και λέει: «Να ένας γνήσιος Ισραηλίτης, χωρίς δόλο μέσα του». O Ναθαναήλ, χωρίς καθόλου να υπερηφανευθεί από τον τόσο μεγάλο έπαινο, συνεχίζει την προσπάθειά του να εξετάσει με ακρίβεια αν αυτός που βρισκόταν απέναντί του και του μιλούσε ήταν πράγματι ο αναμενόμενος Χριστός. Με την ερώτησή του «πόθεν με γινώσκεις;» αρχίζει να ανοίγει την καρδιά του για να δώσει χώρο να κατοικήσει σ’ αυτήν ο Θεάνθρωπος.

Ενώ λοιπόν  ο Ναθαναήλ εξετάζει ως άνθρωπος, ο Ιησούς απαντά ως Θεός: «Προτού σου πει ο Φίλιππος να ’ρθεις, σε είδα που ήσουν κάτω απ’ τη συκιά». Στη συζήτηση του Φίλιππου με το Ναθαναήλ που προηγήθηκε, κανείς άλλος δεν βρισκόταν εκεί, όσα είπαν τα είπαν ιδιαιτέρως. Άλλωστε, δεν υπήρχε περίπτωση υποψίας ότι ο Φίλιππος φανέρωσε κάτι από τα προηγηθέντα στον Κύριο, αφού ο διάλογος Κυρίου και Ναθαναήλ γίνεται ενώ ακόμα ο Φίλιππος με το Ναθαναήλ πλησιάζουν προς Αυτόν.

Τότε ο Ναθαναήλ ομολογεί ανεπιφύλακτα, γεμάτος χαρά και αγαλλίαση: «Διδάσκαλε, εσύ είσαι ο Υιός του Θεού,  εσύ είσαι ο βασιλιάς του Ισραήλ». Αυτή η ομολογία ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός, ο Μεσσίας που προσδοκούσε ο κόσμος, δεν διαφέρει και πολύ απ’ την ομολογία του Πέτρου «συ ει ο Χριστός ο Υιός του Θεού του ζώντος»  (Ματθ. 16,16)  περίπου μια τριετία μετά. Εντούτοις, η προσθήκη του Ναθαναήλ «συ ει ο βασιλεύς του Ισραήλ» μικραίνει κάπως το μέγεθος της ομολογίας, αφού ο Ιησούς Χριστός είναι βασιλιάς όλης της ανθρωπότητας και όλων των ορατών και αοράτων δημιουργημάτων.

Η ευαγγελική περικοπή τελειώνει με μια προαγγελία του Κυρίου για όσα είχαν να δουν οι μαθητές κοντά Του: ως Υιός του Θεού έφερε τόσο κοντά τον ουρανό και τη γη, που τώρα οι άγγελοι έρχονται ανάμεσα στο Θεό και τους ανθρώπους, σαν τότε με την κλίμακα που είδε στο όνειρό του ο Ιακώβ (Γέν. 28, 12). Άγγελοι Τον διακονούν μετά τη νηστεία και τη νίκη Του κατά του Διαβόλου (Ματθ. 4, 11), άγγελοι Τον ενισχύουν στη Γεθσημανή (Λουκ. 22, 43), άγγελοι παρίστανται στην Ανάστασή Του (Ιω. 20, 12) και άγγελοι υπηρετούν στην Ανάληψή Του (Πρ. 1, 10).

Ο Φίλιππος και ο Ναθαναήλ αξιώθηκαν να συναντήσουν, να γνωρίσουν και να ακολουθήσουν τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό. Πώς όμως μπορούμε κι εμείς μαζί τους να γνωρίσουμε αληθινά και να συναντήσουμε προσωπικά το Χριστό; Πρώτιστα, επιβάλλεται δια του αγίου βαπτίσματος να ενταχθούμε οργανικά στο σώμα Του, την κιβωτό της σωτηρίας, την Εκκλησία Του. Εκεί, να ενστερνιστούμε την ορθή πίστη, την οποία οι Οικουμενικές Σύνοδοι δια των αγίων Πατέρων μας παρέδωσαν και ταυτόχρονα να μετέχουμε ακόρεστα στα θεία μυστήρια και ειδικά στη Θεία Ευχαριστία. Επιπλέον, ας μελετούμε επιμελώς το λόγο του Θεού, τόσο την Αγία Γραφή όσο και τα διάφορα εκκλησιαστικά κείμενα. Τέλος, ας προσπαθούμε να πορευόμαστε κατά το θέλημα του Θεού στο δρόμο των αρετών και της άδολης αγάπης. Τότε θα μπορούμε να διακηρύττουμε προς όλες τις κατευθύνσεις το «έρχου και ίδε» που ο Φίλιππος είπε στο Ναθαναήλ, ή αλλιώς το «γεύσασθε και ίδετε ότι χρηστός ο Κύριος» του 33ου Ψαλμού. Τότε θα δούμε πραγματικά τον ουρανό ανοιγμένο και τους αγγέλους του Θεού να ανεβαίνουν και να κατεβαίνουν, τότε θα μπορέσουμε να βιώσουμε τη χάρη και τη χαρά του Αναστάντος Κυρίου, τότε με αληθή γνώση εμπειρίας θα διατρανώνουμε: «Αύτη η πίστις των ορθοδόξων, αύτη η πίστις την οικουμένην εστήριξε!» (Βλ. Συνοδικόν Ορθοδοξίας).

Αναδημοσίευση: Ιερά Μητρόπολη Κωνσταντίας

Α΄ Κυριακή των Νηστειών της Ορθοδοξίας, Αποστ. Ανάγνωσμα: Εβραίους κεφ. 11 24-26, 32-40 (4-3-2012)

Ρένου Κωνσταντίνου, θεολόγου, καθηγητή Μ.Ε.

Πρωτότυπο Κείμενο

Αδελφοί πίστει Μωϋσής μέγας γενόμενος ηρνήσατο λέγεσθαι υιός θυγατρός Φαραώ, μάλλον ελόμενος συγκακουχείσθαι τω λαώ του Θεού ή πρόσκαιρον έχειν αμαρτίας απόλαυσιν, μείζονα πλούτον ηγησάμενος των Αιγύπτου θησαυρών τον ονειδισμόν του Χριστού, απέβλεπεν γαρ εις την μισθαποδοσίαν. Και τι έτι λέγω; έπιλείψει με γαρ διηγούμενον ο χρόνος περί Γεδεών, Βαράκ, Σαμψών, Ιεφθάε, Δαυΐδ τε και Σαμουήλ και των προφητών, οι διά πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, ειργάσαντο δικαιοσύνην, επέτυχον επαγγελιών, έφραξαν στόματα λεόντων, έσβεσαν δύναμιν πυρός, έφυγον στόματα μαχαίρας, ενεδυναμώθησαν από ασθενείας, εγενήθησαν ισχυροί εν πολέμω, παρεμβολάς έκλιναν αλλοτρίων· έλαβον γυναίκες εξ αναστάσεως τους νεκρούς αυτών· άλλοι δε ετυμπανίσθησαν, ου προσδεξάμενοι την απολύτρωσιν, ίνα κρείττονος αναστάσεως τύχωσιν·  έτεροι δε εμπαιγμών και μαστίγων πείραν έλαβον, έτι δε δεσμών και φυλακής· ελιθάσθησαν, επρίσθησαν, επειράσθησαν, εν φόνῳ μαχαίρας απέθανον, περιήλθον έν μηλωταίς, εν αιγείοις δέρμασιν, υστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ων ουκ ήν άξιος ο κόσμος, εν ερημίαις πλανώμενοι και όρεσι και σπηλαίοις και ταις οπαίς της γης. Και ούτοι πάντες μαρτυρηθέντες διά της πίστεως ουκ εκομίσαντο την επαγγελίαν,  του Θεού περί ημών κρείττόν τι προβλεψαμένου, ίνα μη χωρίς ημών τελειωθώσι.

Μετάφραση

Xάρη στην πίστη του ο Mωυσής, όταν μεγάλωσε, αρνήθηκε να λέγεται γιος της κόρης του Φαραώ, επειδή θεώρησε πως είναι καλύτερο να κακοπαθεί μαζί με το λαό του Θεού, παρά να απολαμβάνει προσωρινά την αμαρτωλή ζωή. Γιατί τον εξευτελισμό για χάρη του Xριστού τον θεώρησε πλούτο πολυτιμότερο από τους θησαυρούς της Aιγύπτου, επειδή απέβλεπε στην ανταπόδοση από το Θεό. Kαι τι άλλο να πρωτοπώ; Γιατί, σίγουρα δε θα έχω το χρόνο έτσι κι αρχίσω να διηγούμαι για τον Γεδεών, τον Bαράκ, τον Σαμψών, τον Iεφθάε, τον Δαβίδ, τον Σαμουήλ και τους προφήτες, οι οποίοι χάρη στην πίστη τους ανέτρεψαν βασίλεια, επέβαλαν τη δικαιοσύνη, πέτυχαν την υλοποίηση υποσχέσεων, έφραξαν στόματα λιονταριών, εξουδετέρωσαν τη δύναμη της φωτιάς, γλίτωσαν τη σφαγή, μετέτρεψαν σε δύναμη τις αδυναμίες τους, έγιναν ισχυροί στον πόλεμο, έτρεψαν σε φυγή στρατεύματα αλλοφύλων, γυναίκες ξανάσμιξαν στη ζωή με ανθρώπους τους που αναστήθηκαν από τους νεκρούς. Kι άλλοι, πάλι, βασανίστηκαν άγρια μέχρι θανάτου, χωρίς να ενδώσουν για την ελευθέρωσή τους, ώστε να αξιωθούν μια υπέρτερη ανάσταση. Kαι διάφοροι άλλοι δοκίμασαν εμπαιγμούς και μαστιγώσεις, ακόμα και δεσμά και φυλακίσεις. Λιθοβολήθηκαν, πριονίστηκαν, υποβλήθηκαν σε δοκιμασίες, θανατώθηκαν με μαχαίρωμα, κατάντησαν να περιφέρονται ντυμένοι με προβιές και κατσικοδέρματα περνώντας από στερήσεις, θλίψεις, κακουχίες. Oι άνθρωποι αυτοί, για τους οποίους δεν ήταν καν άξιος ο κόσμος, έζησαν περιπλανώμενοι σε ερημιές και σε βουνά και μέσα στις σπηλιές και στις τρύπες της γης. Kι όλοι αυτοί, ενώ αναγνωρίστηκαν για την πίστη τους, δεν απόλαυσαν την εκπλήρωση της υπόσχεσης, επειδή ο Θεός έχει προβλέψει κάτι καλύτερο για μας, έτσι που να μη φτάσουν εκείνοι στην τελειότητα χωρίς εμάς.

Σχολιασμός

Η σημερινή Κυριακή είναι η πρώτη της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής και είναι γνωστή ως Κυριακή της Ορθοδοξίας. Ονομάστηκε έτσι διότι είναι ημέρα αφοσιωμένη στην ορθόδοξη πίστη και στους αγώνες, που διεξήγαγε δια μέσου των αιώνων η Εκκλησία. Αφετηρία και αφορμή για να καθιερωθεί ο εορτασμός υπήρξε η πανηγυρική αναστήλωση των αγίων εικόνων το 842 μ.Χ. από την αυτοκράτειρα Θεοδώρα και τον πατριάρχη Μεθόδιο. Σταδιακά η γιορτή  αυτή προσέλαβε ένα ευρύτερο περιεχόμενο. Αποτέλεσε ανάμνηση της νίκης της Ορθοδοξίας ενάντια των ποικίλων εχθρών της.

Σχετικό με το νόημα της εορτής αυτής είναι και το αποστολικό ανάγνωσμα που διαβάζεται στους ναούς μας. Προέρχεται από την προς Εβραίους επιστολή του αποστόλου Παύλου και είναι μια περικοπή της οποίας το μεγαλύτερο μέρος διαβάζεται άλλες δύο φορές κατά τη διάρκεια του εκκλησιαστικού έτους: την Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως και την Κυριακή των Αγίων Πάντων.

Στην αρχή της περικοπής γίνεται αναφορά σε ένα μεγάλο προφήτη της Παλαιάς Διαθήκης, το Μωϋσή. Ο Μωϋσής αποτελεί μια μορφή κυρίαρχη μέσα στη ιστορία του αρχαίου Ισραήλ. Ο Μωϋσής, όπως είναι γνωστό, γλιτώνει από τη διαταγή του Φαραώ, και δεν τον ρίχνουν για να πνιγεί στον ποταμό Νείλο. Τον παίρνει και τον υιοθετεί η κόρη του Φαραώ και έζησε στα βασιλικά ανάκτορα μέχρι που έγινε σαράντα ετών.

Ο Μωϋσής, ώριμος άνδρας πλέον, αποφασίζει να απαρνηθεί τον τίτλο του υιοθετημένου γιου της θυγατέρας του Φαραώ (στίχος 24). Ο Μωϋσής πάνω απ’ όλο θέλει να παραμείνει υιός του Αβραάμ, πιστός στο Θεό των πατέρων του. Ο Μωϋσής προτιμά να συμμεριστεί και ο ίδιος τις κακουχίες και τις θλίψεις λαού του Θεού (στίχος 25).

Ο Παύλος συνεχίζει και στο στίχο 26 τη σύγκριση που άρχισε στον προηγούμενο στίχο. Αντιπαραθέτει «τους θησαυρούς της Αιγύπτου», των υλικών δηλαδή αγαθών που είχε ο Μωϋσής στην αυλή του Φαραώ και «τον ονειδισμόν του Χριστού», τον οποίο οικειοποιήθηκε, θεωρώντας τον «μείζονα πλούτον». «Ονειδισμός του Χριστού» είναι τα παθήματα πού υπέφερε ο Κύριος. Τα παθήματα αυτά είναι πολύ μεγαλύτερα σε αξία, αφού οδηγούν στη σωτηρία, παρά οι πρόσκαιροι υλικοί θησαυροί των Αιγυπτίων. Ο Μωϋσής κατά τον απόστολο Παύλο «απέβλεπε εις την μισθαποδοσίαν». Η πίστη του τον έκανε να προσβλέπει σταθερά και να ελπίζει σε μια ουράνια ανταμοιβή για «τον ονειδισμόν του Χριστού» που επέλεξε να υπομείνει, αντί για τους θησαυρούς της Αιγύπτου, που μέχρι την ώρα εκείνη απολάμβανε. Είναι όντως θαυμαστό και αποτελεί φωτεινό παράδειγμα και για εμάς σήμερα που οι πλείστοι ζούμε στην υλιστική ευδαιμονία. Οι Πατέρες της Εκκλησίας και σύνολη η Ιερή μας Παράδοση θεωρούν τον μέγα προφήτη Μωϋσή ως τύπο που προεικονίζει το Χριστό και θεωρούν ότι το παράδειγμα του πρακαταγγέλλει τα όσα έμελλε αργότερα να συμβούν και στο Μεσσία.

Στη συνέχεια ο Απόστολος των εθνών αναφέρει  παραδείγματα εναρέτων ανδρών της Παλαιάς Διαθήκης που υπέμειναν και αυτοί θλίψεις και δοκιμασίες. Μεταξύ των ανδρών που αναφέρει στο στίχο 32 ο Απόστολος είναι οι τέσσερις Κριτές: ο Γεδεών, ο Βαράκ, ο Σαμψών και ο Ιεφθάε. Επίσης γίνεται μνεία στο βασιλιά και προφήτη Δαβίδ και τον προφήτη και κριτή Σαμουήλ, αλλά και γενικά στους προφήτες. Η αναφορά είναι ονομαστική. Δεν μνημονεύονται δηλαδή τα κατορθώματα τους και η παράθεση των ονομάτων  τους, άγνωστο γιατί, δεν γίνεται με χρονολογική σειρά.

Οι στίχοι 33-34, που εισάγονται με την αναφορική αντωνυμία «οι», αναφέρονται γενικά στα κατορθώματα που με τη δύναμη της πίστεως επέτυχαν οι δίκαιοι άνδρες, των οποίων τα ονόματα ο Απόστολος απαρίθμησε προηγουμένως στο στίχο 32, αλλά και άλλων αγωνιστών της πίστεως. Η έννοια της φράσεως «είργασαντο δικαιοσύνην» σημαίνει ότι γενικά, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο βίο τους, πολιτεύθηκαν με γνώμονα το δίκαιο. Η πίστη εξάλλου που έδειχναν στις εντολές και στις επαγγελίες του Θεού συντελούσε, ώστε να πραγματοποιούνται όλα όσα ο Θεός του υποσχόταν.

Μεταξύ εκείνων που έφραξαν στόματα λεόντων είναι ο προφήτης Δανιήλ (Δαν. 6, 16 - 23), όπως επίσης ο Δαβίδ (Α΄ Βασ. 17, 34 κ.ε.) και ο Σαμψών (Κριτ. 14, 16). Τη δύναμη του πυρός έσβησαν οι τρεις Παίδες στη Βαβυλώνα (βλ. Δαν. 3, 23, 27) και τη σφαγή διέφυγαν ο προφήτης Ηλίας από την Ιεζάβελ (Γ΄ Βασ. 18), ο Δαβίδ από τον Σαούλ (Α΄ Βασ. 18, 11-19, 10, 12-21, 10-23, 13) και ο προφήτης Ελισσαίος από τον βασιλεία της Συρίας (Δ΄ Βασ. 6, 9-18). Από την ασθένεια θεραπεύτηκε και ανέλαβε δυνάμεις ο βασιλιάς Εζεκίας (Δ΄ Βασ. 20, 1). Σε πολέμους αναδείχτηκαν ισχυροί και έτρεψαν σε φυγή εχθρικά στρατεύματα πολλοί: ο Ιησούς του Ναυή, οι Κριτές, ο Δαβίδ, οι Μακκαβαίοι και αρκετοί άλλοι.

Στον επόμενο στίχο (στίχος 35) ο θείος Παύλος αναφέρει κάτι ιδιαίτερα σημαντικό: «Έλαβον γυναίκες εξ αναστάσεως τους νεκρούς αυτών». Η πίστη αποτέλεσε την αιτία για την πραγματοποίηση και άλλων θαυμάτων. Γυναίκες έλαβαν ανεστημένα τα νεκρά παιδιά τους. Πρόκειται εδώ για κάποια συγκεκριμένα περιστατικά. Η μία είναι η Σαραφθία η χήρα, την οποίας τον γιο ανέστησε ο προφήτης Ηλίας (Γ΄ Βασ. 17, 22, 23) και η άλλη η Σωμανίτιδα, της οποίας το νεκρό παιδί  ανέστησε ο προφήτης Ελισσαίος (Δ΄ Βασ. 4, 8-37). Οι νεκραναστάσεις αυτές αποτελούν προτύπωση της Ανάστασης του Κυρίου, αλλά και της κοινής αναστάσεως κατά τη Δευτέρα του Χριστού Παρουσία.

Στη συνέχεια του ίδιου στίχου γίνεται αναφορά σε ένα τύπο μαρτυρίου: του τυμπανισμού. Ο «τυμπανισμός» ήταν μία φοβερή μορφή βασανισμού με τη χρήση ενός οργάνου τιμωρίας, κυκλικού στο σχήμα, το οποίο ονομαζόταν «τύμπανον». Οι βασανιστές πρόσεδεναν και τέντωναν το σώμα του κατάδικου επάνω στο τύμπανο και το χτυπούσαν μέχρι θανάτου. Ο απόστολος φαίνεται πως έχει εδώ υπόψη του τα όσα αναφέρονται για τον Ελεάζαρο (Β΄ Μακ. 6, 19).

Όλοι όσοι ανέφερε έως τώρα ο Απόστολος παρέμειναν σταθεροί στην πίστη τους, τονίζει εμφαντικά. Δεν δέχτηκαν να την προδώσουν για να γλιτώσουν από το μαρτύριο και να επιτύχουν την απελευθέρωση τους. Ανάμεσα στην προσωρινή ζωή που θα μπορούσαν να έχουν, αθετώντας την πίστη τους στον αληθινό Θεό και τον θάνατο για χάρη της, οι μάρτυρες προτίμησαν τον δεύτερο, γιατί ήλπιζαν πως έτσι θα επιτύχουν μια «κρείττονα ανάσταση» ανάσταση «ένδοξον και μακάριαν και εις βάσιλείασν αιώνιον εισάγουσα», όπως παρατηρεί ο Ζιγαβηνός.

Ακολούθως στο στίχο 36, ο Παύλος αναφέρετε και σε άλλους δίκαιους ανθρώπους από την Παλαιά, αλλά και την Καινή Διαθήκη και στα όσα και αυτοί υπέμειναν για την πίστη τους στον αληθινό Θεό. Ανάμεσα σ’ εκείνους που δοκίμασαν ταπεινώσεις και εμπαιγμούς είναι ο προφήτης Ελισσαίος (Δ’ Βας.2, 23), ο Σαμψών (Κριτ. 15, 25) και οι Ιουδαίοι επί της εποχής των Μακκαβαίων. Μαστίγωση υπέστησαν ο προφήτης Μιχαίας (Γ΄Βας. 23 – 24), ο Ελεάζαρος (Β’ Μακ. 6, 30), οι επτά Μακκαβαίοι αδελφοί (Β’ Μακ. 7,1) και αργότερα οι απόστολοι Πέτρος και Ιωάννης (Πραξ. 5, 40). Στο δεσμωτήριο και τη φυλακή ρίχτηκαν οι προφήτες Ιερεμίας, Μιχαίας (Γ΄Βας. 22, 27) και Ανανίας (Β΄ Παραλ. 16, 7 -10) και αργότερα ο Ιωάννης ο Πρόδρομος  και πολλοί από τους Αποστόλους.  Λιθοβολισμό υπέμειναν ο Ναβουθαί, για να του πάρει η Ιεζάβελ το αμπέλι του (Γ’ Βας. 20, 14) και ο  Ζαχαρίας ο ιερέας (Β΄ Παραλ. 24, 21).  Έχουμε επίσης το μεγάλο γεγονός του λιθοβολισμού του πρωτομάρτυρα Στεφάνου, που τον ακολούθησε μεγάλος διωγμός κατά των χριστιανών. Με πριόνι θανατώθηκε ο προφήτης Ησαΐας από το βασιλιά Μανασσή. Στο στίχο 34 ο Απόστολος ανέφερε πως «δια πίστεως» πολλοί «έφυγον στόματα μαχαίρας». Εδώ γράφει ότι άλλοι «έν φόνω μαχαίρας απέθανον». Ο Ιερός Χρυσόστομος παρατηρεί πως και οι δύο πράξεις είναι άξιες επαίνου, ενώ ο ερμηνευτής των Γραφών Ζιγαβηνός τονίζει ότι η πίστη επιτελεί μεγάλα και πάσχει μεγάλα. Με μαχαίρι θανατώθηκαν ο Ουρίας, ο προφήτης Μιχαίας, ο Μαλαχίας, ο Ιωάννης και ο απόστολος Ιάκωβος. Άλλοι πάλι πού διέφυγαν τη σφαγή έζησαν μία ζωή συνεχούς περιπλάνησης, φτώχειας, θλίψεων και πολλών στερήσεω, όπως ο προφήτης Ηλίας, ο Ελισαίος και άλλοι προφήτες και Αγίοι της Εκκλησίας μας.

Στη συνέχεια της περικοπής ο θείος απόστολος Παύλος με την  εμβόλιμη αναφορική πρόταση «ων ουκ ην άξιος ο κόσμος» (στίχος 38α) επιχειρεί να συγκρίνει τον κόσμο και τους δίκαιους άνδρες, των οποίων προηγουμένως εξύμνησε τη ζωντανή πίστη και τα θαυμαστά κατορθώματα. Τι άραγε να εννοεί ο Απόστολος χρησιμοποιώντας τον όρο «κόσμος»; Με τον όρο αυτό η Αγία Γραφή εννοεί τόσο την ανθρωπότητα, όσο και την ίδια την κτίση. Εδώ ο Απόστολος εννοεί και τα δύο. Ερμηνεύοντας το σημείο αυτό ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρει ότι στη ζυγαριά από τη μια μεριά μπει ολόκληρος ο κόσμο και την άλλη οι δίκαιοι, το βάρος θα πέσει από τη μεριά των δίκαιων, γιατί όντως αυτοί έχουν τη μεγαλύτερη αξία. Αξία πνευματική, αφού με την πίστη τους έγιναν κάτοχοι των αρετών, οι οποίες αποτελούν ουράνιο θησαυρό. Μετά από την παρεμβολή αυτή, ο Απόστολος επανέρχεται και πάλι στα ηρωικά κατορθώματα των δικαίων ανδρών, για να μνημονεύσει την περιπετειώδη ζωή που πολλοί έζησαν, όταν, είτε διωκόμενοι, είτε για άσκηση, κατέφυγαν στις ερήμους και τα βουνά (στίχος 38β).

Οι δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης, χάρη στην πίστη που επέδειξαν, ευαρέστησαν ενώπιον του Θεού. Ωστόσο, δεν επέτυχαν να απολαύσουν τα ουράνια αγαθά που τους είχε υποσχεθεί ο Θεός. Γιατί; Διότι ο Θεός προέβλεψε κάτι καλύτερο για μας. Για να μη φανεί ότι εκείνοι είναι σε πλεονεκτικότερη θέση από μας, ο Κύριος όρισε τον ίδιο καιρό απονομής των στεφάνων για όλους. Η οικονομία αυτή του Θεού φανερώνει το βάθος της αγάπης και το μέγεθος της πρόνοιας του. Βέβαια, εδώ είναι δυνατόν να τεθεί το ερώτημα, μήπως ο Θεός αδικεί εκείνους; Σ’ ένα τέτοιο ερώτημα απαντώντας ο Ιερός Χρυσόστομος τονίζει: «Ουκ εκείνους ηδίκησεν, άλλ’ ημάς ετίμησε και γαρ αυτοί τους αδελφούς αναμένουσιν».

Η οικονομία του Θεού για τη σωτηρία του κόσμου είναι ένα μυστήριο πού υπερβαίνει τις δυνατότητες λο¬γικής ερμηνείας είναι μυστήριο πίστεως και προσδοκία ελπίδας. Τόσο το νόημα του εορτασμού της παρούσας Κυριακής, όσο και το περιεχόμενο του αποστολικού αναγνώσματος μας τοποθετούν σήμερα μπροστά στο μυστήριο της πίστεως. Ορίζοντας την ο απόστολος Παύλος διδάσκει πως είναι «ελπιζομένων υπάστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων».

Πίστη είναι εμπιστοσύνη στο Θεό και την Πρόνοια Του. Η πίστη είναι δωρεά και χάρισμα. Είναι φως ουράνιο και θεϊκό. Πίστη, σε τελευταία ανάλυση, για μας τους χριστιανούς είναι ο ίδιος ο Χριστός και το Ευαγγέλιο του. Η χριστιανική μας πίστη είναι δύναμη. Ανεξάντλητη πηγή δυνάμεως, ιδιαίτερα δε κατά την περίοδο των δοκιμασιών και των πειρασμών.

Περίτρανη απόδειξη αυτής της αλήθειας είναι η ζωή των ανθρώπων που μνημονεύει στην παρούσα περικοπή ο απόστολος Παύλος. Τα όσα πραγματοποίησαν μένουν ανεξήγητα και ακατανόητα, αν δεν λάβουμε υπόψη μας τη δύναμη που τούς παρείχε η φλογερή πίστη τους στο Θεό. Αλλά και οι διωγμοί, τα μαρτύρια και ο θάνατος που υπέστησαν, δεν εξηγούνται παρά μόνο αν τα δούμε υπό το πρίσμα της ακλόνητης τους πίστης στο Θεό και της ύπαρξης της Βασιλείας Του..

Η πίστη όμως απαιτεί και θυσίες. Πιστεύω σημαίνει αγωνίζομαι γι’ αυτό που πιστεύω. Και πιστός άνθρωπος είναι ο αγωνιστής στον αγώνα που εμπνέει η πίστη, η πίστη του Χριστού. Πολλές φορές η πίστη στον αληθινό Θεό αποτέλεσε αιτία διωγμού και θανάτου ακόμη. Απόδειξη τούτου τα εκατομμύρια των μαρτύρων της εποχής των διωγμών, αλλά και το πλήθος των οσίων ανθρώπων που αναφέρει στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα ο Παύλος. Όμως οι πιστοί δεν έχουμε «ώδε μένουσαν πόλιν, αλλά την μέλλουσαν επιζητούμεν». Προσδοκούμε τη μέλλουσα πόλη, τη Βασιλεία του Θεού και τη δικαιοσύνη Αυτού. Αδιαφιλονίκητη απόδειξη αυτής της αλήθειας αποτελεί η ζωή των Αγίων του Θεού, «οι δια πίστεως κατηγωνίσαντο...».

Αναδημοσίευση: Ιερά Μητρόπολη Κωνσταντίας